Ποδήλατα απο Ανθρακονήματα.

Ανθρακονήματα
ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ…
Στις ημέρες μας σχεδόν τα πάντα σε ένα ποδήλατο μπορεί να είναι κατασκευασμένα από ανθρακονήματα αλλά αυτό δεν είναι πάντα καλό αφού το τελικό εξάρτημα μπορεί να μην είναι τόσο άκαμπτο ή όσο ελαφρύ είναι ένα αντίστοιχο εξάρτημα κατασκευασμένο από μεταλλικό υλικό. Μία τέτοια περίπτωση είναι οι λαιμοί και τα παλουκόσελα αφού όταν είναι κατασκευασμένα από ανθρακονήματα είναι πιο βαριά και όχι απαραίτητα πιο άκαμπτα από τα αντίστοιχα αλουμινένια. Εξαιρέσεις βέβαια υπάρχουν αλλά τότε το κόστος φτάνει σε τρομακτικά επίπεδα. Κλασικό παράδειγμα λίγο ακραίων περιπτώσεων αποτελούν ανθρακονηματένια γρανάζια, δισκόφρενα, βίδες και άλλα παρόμοια…

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΠΛΕΞΕΙΣ …
Οι τύποι των ανθρακονημάτων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή σκελετών και εξαρτημάτων ποδηλάτων είναι πολλοί αλλά λίγοι είναι οι κατασκευαστές που λένε τι χρησιμοποιούν. Και μη σκεφθεί κανείς ότι σημαίνει κάτι η πλέξη που αναφέρουν (1Κ, 2Κ, 3Κ, 12Κ κτλ). Αυτό που βλέπουμε είναι ουσιαστικά η τελευταία στρώση και αποτελεί το αισθητικό κομμάτι. Είναι σαν να λέμε ότι έχω ένα ποδήλατο κόκκινο, ασημί, μπλε, μαύρο κτλ… Η μόνη περίπτωση να σημαίνει κάτι η πλέξη είναι να τυχαίνει μια καλή ποιότητα ίνας να βγαίνει μόνο σε κάποια συγκεκριμένη πλέξη, το οποίο δεν είναι και το πιο σύνηθες. Η πραγματική ουσία των στρώσεων και των διατάξεων των ινών βρίσκεται πιο μέσα και αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό της κάθε εταιρίας.
ΤΑ ΝΟΥΜΕΡΑ ΠΕΡΙ ΑΝΤΟΧΗΣ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ…
Τα δεδομένα αντοχής που αναγράφουν περήφανα κάποιοι κατασκευαστές πολλές φορές θέλουν μια πιο προσεκτική μελέτη. Οι περισσότεροι που αναφέρουν
συγκεκριμένα νούμερα δίνουν την αντοχή του υλικού που έχουν χρησιμοποιήσει σε εφελκυσμό ενώ στους σκελετούς για παράδειγμα αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η αντοχή ακριβώς στο αντίθετο, σε θλίψη! Μπορείτε να δείτε π.χ. στα παρακάτω διάγραμμα ότι ένα carbon που έχει μεγάλη αντοχή σε εφελκυσμό δεν έχει απαραίτητα αντοχή* και σε θλίψη*. Πχ το Aramid HM έχει πολύ καλύτερη αντοχή σε εφελκυσμό από ότι σε θλίψη (με την τελευταία να βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα) και για αυτό το λόγο δεν αποτελεί καλό υλικό για σκελετούς.
Όπως βλέπετε πολύ καλές επιλογές αποτελούν υλικά που έχουν πολύ καλή αντοχή σε θλίψη αλλά και σε εφελκυσμό π.χ. τα Μ40J ή τα Μ40S. Βέβαια
θα μπορούσε κάποιος κατασκευαστής να συνδυάσει υλικά για να πάρει ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα χρησιμοποιώντας πχ Τ1000G με Χ665 και
άλλους πιο σύνθετους συνδυασμούς αλλά κάτι τέτοιο αυξάνει το κόστος έρευνας για τη μελέτη και την κατασκευή του τελικού προϊόντος.
ΚΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΡΗΤΙΝΕΣ ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ;
Οι ρητίνες είναι άλλο ένα ιδιαίτερο θέμα αφού ανθρακονήματα και ρητίνη είναι σαν το συνδυασμό τσιμέντο-σίδερα. Οι κατασκευαστές μπορούν να
επιλέξουν αν το ύφασμα carbon που θα επιλέξουν θα περιέχει ή όχι ρητίνη. Ως πρώτη ύλη το carbon συνήθως επιλέγεται από τους κατασκευαστές να
περιέχει ήδη προεμποτισμένη ρητίνη ώστε να είναι όσο πιο ομοιόμορφα κατανεμημένη γίνεται. Το πώς θα προστεθεί κι άλλη ρητίνη και το ποια θα κάνει αυτή τη διαφορά. Άλλοι κατασκευαστές συμπιέζουν μέσα στο καλούπι τη ρητίνη, άλλοι την απορροφούν ή κάνουν συνδυασμούς. Ο σκοπός είναι να έχει όσο το δυνατόν λιγότερη ρητίνη και να μην υπάρχουν κενά που έχουν αέρα καθώς αυτά αποτελούν σημεία πιθανού προβλήματος. Επίσης ο κατάλληλος συνδυασμός ρητίνης-ινών κάνει την τελική κατασκευή πιο ελαστική και λιγότερο ψαθυρή με αποτέλεσμα να έχουμε καλύτερη αντοχή στα χτυπήματα.
ΤΕΛΙΚΑ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ;
Είναι τόσες πολλές οι επιλογές που είναι δύσκολο κάποιος να διαλέγει με σιγουριά. Υπάρχουν όμως και κάποιοι απλοί κανόνες που βοηθούν.
1. Σε ό,τι αφορά στους σκελετούς, αν έχετε τη δυνατότητα να επιλέξετε ανάμεσα σε φθηνό carbon και ίσης αξίας αλουμίνιο τότε μάλλον το αλουμίνιο θα είναι καλύτερο.
2. Στα εξαρτήματα να είστε πολύ προσεκτικοί αφού τις περισσότερες φορές αφού μπορεί το νέο εξάρτημα carbon που σας αρέσει να είναι χειρότερο από αυτό που ήδη έχετε. Ρωτήστε στο εξειδικευμένο ποδηλατικό κατάστημα που εμπιστεύεστε για περισσότερες λεπτομέρειες. Οι εμπειρίες άλλων χρηστών στο διαδίκτυο μπορούν να αποτελέσουν ένα γενικό οδηγό αλλά όχι απόλυτο κριτήριο, καθώς ποτέ δεν μπορούμε να ξέρουμε ποιος είναι ο γράφων
ή αν πίσω από ένα «αθώο» σχόλιο κρύβονται εταιρικά συμφέροντα.
3. Μην ξεγελιέστε από την εμφάνιση carbon που έχουν πολλά εξαρτήματα. Υπάρχει περίπτωση αυτό που βλέπετε να είναι απλά βαμμένο σε χρώμα carbon!
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
Μη φοβάστε το carbon. Αν χρησιμοποιηθεί σωστά μπορεί να κάνει θαύματα και σίγουρα είναι το παρόν και το άμεσο μέλλον στον ποδηλατικό και όχι
μόνο κόσμο. Όπως κάθε νέο υλικό, έτσι κι αυτό βρίσκεται σε φάση εξέλιξης αλλά έχει ήδη αποδείξει την αξία του.
 Κείμενο: Αλέξανδρος Κιτσέλης μηχανολόγος μηχανικός
www.mbike.gr